Jak działa ChatGPT i inne chatboty?
Prostym językiem o modelach językowych
Autor: Grzegorz Łukasik
W ostatnich latach chatboty oparte na sztucznej inteligencji zyskały dużą popularność. Wykorzystywane są w nauce, pracy, a także w codziennej komunikacji. Ale na jakiej zasadzie działają? Jak to możliwe, że program komputerowy potrafi pisać teksty, odpowiadać na pytania, a nawet prowadzić konwersacje?
Czym jest model językowy?
Model językowy to program komputerowy, który został nauczony, jak ludzie posługują się językiem. W trakcie nauki analizowane są miliardy słów – z książek, artykułów i stron internetowych.
Można go porównać do ucznia, który przeczytał tysiące książek i zapamiętał, jak budowane są zdania, jakie słowa często występują razem i jak formułowane są różne wypowiedzi.
Dzięki temu model potrafi:
tworzyć poprawne gramatycznie zdania,
przewidywać, jakie słowo może pojawić się dalej,
pisać w różnych stylach – formalnie, potocznie, technicznie,
odpowiadać na różnego rodzaju pytania.
Skąd chatbot „wie”, co powiedzieć?
Podczas działania chatbot analizuje wprowadzone dane i szuka najbardziej prawdopodobnej odpowiedzi, pasującej do kontekstu. W tym celu wykorzystywane są wzorce językowe poznane podczas wcześniejszego treningu.
Na pytanie o proces fotosyntezy może pojawić się odpowiedź zawierająca definicję i opis, ponieważ takie treści wielokrotnie występowały w tekstach, na których model był trenowany.
Czy chatbot rozumie, co mówi?
Model językowy nie posiada świadomości ani rozumienia świata w ludzkim sensie. Nie wie, czym naprawdę jest miłość, energia czy roślina. Jego działanie polega na przewidywaniu najbardziej pasujących słów lub zdań w danym kontekście.
Można to porównać do papugi, która potrafi wypowiadać sensowne zdania, ale nie rozumie ich znaczenia.
W odpowiedziach mogą pojawić się nieprawdziwe informacje, zmyślone cytaty lub błędne interpretacje. Zdarza się, że model nie rozpoznaje ironii czy żartu albo nie zauważa różnicy między faktami a opiniami. Dlatego ważne jest krytyczne podejście do generowanych treści.
Jak uczą się modele językowe?
Proces nauki polega na analizie ogromnych zbiorów tekstów. Model przyswaja wzorce językowe, rozpoznaje zależności między słowami i zdaniami oraz ćwiczy przewidywanie, jakie słowo powinno pojawić się jako kolejne.
To przypomina sytuację, w której ktoś przeczytał wszystkie książki w bibliotece i zapamiętał, jak ludzie zazwyczaj się wypowiadają – niekoniecznie rozumiejąc każdy temat, ale potrafiąc mówić w sposób spójny i naturalny.
Trening wymaga dużych zasobów technicznych, m.in. specjalistycznych komputerów i długiego czasu obliczeniowego.
Do czego można wykorzystywać chatboty?
Chatboty językowe znajdują zastosowanie w wielu dziedzinach, takich jak:
odpowiadanie na pytania,
tworzenie tekstów – np. maili, artykułów, opisów,
tłumaczenia,
pomoc w nauce, pisaniu prac, nauce języków,
prowadzenie konwersacji – formalnych i swobodnych.
Mimo dużych możliwości, warto pamiętać, że nie są to źródła nieomylne. Chatboty mogą popełniać błędy i nie zastępują wiedzy specjalistycznej.
Jak zacząć korzystać z ChatGPT?
Aby rozpocząć korzystanie z modelu językowego należy:
- Wejść na stronę chat.openai.com lub użyć aplikacji mobilnej.
Zalogować się (można założyć darmowe konto).
Napisać pytanie lub prośbę – jak do znajomego.
Czytać odpowiedź i jeśli trzeba – dopytywać albo prosić o prostsze wyjaśnienie.
Wymagana jest jedynie umiejętność formułowania myśli w języku naturalnym – techniczna wiedza nie jest konieczna.
Podsumowanie
Chatboty oparte na modelach językowych to zaawansowane narzędzia, które potrafią naśladować ludzki sposób mówienia i pisania. Nie posiadają świadomości ani zrozumienia, ale dzięki analizie ogromnych zbiorów tekstu generują wypowiedzi, które mogą brzmieć naturalnie i rzeczowo.
To technologia o dużym potencjale – warto ją znać i wykorzystywać rozsądnie.
Dzięki za proste i szczegółowe omówienie tematu!
OdpowiedzUsuń